Wat is diabetes?

Diabetes is een stofwisselingsziekte met teveel glucose in het bloed. Glucose is een vorm van suiker, en diabetes werd vroeger suikerziekte genoemd. Het hormoon insuline speelt een sleutelrol bij het op peil houden van de hoeveelheid glucose in het bloed, en dus bij diabetes. Insuline wordt gemaakt in de alvleesklier. De alvleesklier (of pancreas) ligt achter de maag, zoals u kunt zien op de tekening. Insuline wordt gemaakt in de eilandjes van Langerhans, waarvan er een miljoen verspreid door de alvleesklier liggen. Simpel gezegd wordt diabetes veroorzaakt door een tekort aan insuline, al dan niet in combinatie met ongevoeligheid voor insuline. In beide gevallen stijgt daardoor het glucosegehalte in het bloed. Als de bloedglucose langdurig verhoogd is veroudert het lichaam sneller dan normaal. Een goede diabetes- of glucoseregulatie (met zo normaal mogelijke bloedglucose-waarden) kan dat grotendeels voorkomen.

Twee soorten diabetes

Het tekort aan insuline kan op verschillende manieren ontstaan, leidend tot de twee belangrijkste vormen van diabetes: type 1 en type 2 diabetes.

	Type 1	Type 2
begin	vooral op jongere leeftijd; meestal vrij acuut met flink ziek zijn	vaak boven de 40 jaar: meestal heel geleidelijk met weinig klachten
v??rkomen	ongeveer 10% van alle mensen met diabetes in Nederland	ongeveer 90% van alle mensen met diabetes in Nederland
wijze van ontstaan	ontsteking eilandjes van Langerhans in de alvleesklier; ze maken daardoor steeds minder insuline	onvoldoende insuline-afgifte bij een verhoogde behoefte aan insuline door ongevoeligheid voor insuline
oorzakelijke factoren	erfelijke vatbaarheid plus ontsteking-uitlokkende factor	sterk erfelijk bepaalde vatbaarheid; ongevoeligheid voor insuline bij overgewicht en weinig beweging
behandeling	vanaf diagnose insuline via injecties of pompje	afvallen en meer lichaamsbeweging; verschillende soorten tabletten en injecties, waaronder zo nodig insuline

In het schema staan de beide types naast elkaar. Type 1 diabetes ontstaat doorgaans op jongere leeftijd, vrij acuut met flink ziek zijn en gewichtsverlies. Zo'n 10 tot 15% van alle mensen met diabetes heeft dit type. Door ontsteking van de eilandjes van Langerhans wordt geen insuline meer gemaakt. Erfelijke vatbaarheid speelt daarbij een rol. Mensen met type 1 diabetes hebben de rest van hun leven insuline nodig. Type 2 diabetes ontstaat doorgaans op oudere leeftijd, al komt het steeds vaker bij jongeren voor. Dit type ontstaat meestal heel geleidelijk met weinig klachten. Verreweg de meeste mensen met diabetes hebben dit type, en het aantal neemt hand over hand toe. Bij type 2 diabetes is de insuline-productie onvoldoende om een verhoogde behoefte aan insuline op te vangen. Die behoefte is verhoogd door ongevoeligheid voor insuline (ook insuline-resistentie genoemd). Dit type komt vaak bij meerdere mensen in een familie voor. Erfelijke vatbaarheid om ongevoelig te worden voor insuline bij overgewicht en onvoldoende beweging, is de belangrijkste oorzaak. Omdat overgewicht en te weinig lichaamsbeweging zo'n belangrijke rol spelen, begint behandeling dan ook vaak met het advies om af te vallen en meer te bewegen. Naast een voedingsadvies en verschillende soorten tabletten kan vroeger of later ook insuline nodig zijn. Een sleutelrol in het voedingsadvies bij diabetes spelen "koolhydraten". "Koolhydraten" is een verzamelnaam voor allerlei soorten suiker in zetmeelproducten (zoals brood, aardappelen, rijst en pasta), en in fruit, melk en zoetigheden (zoals koek en snoep). Ze worden afgebroken tot glucose, een belangrijke bron van energie.

Diabeteszorg

De diabeteszorg van Huisartsenpraktijk Medi-Mere, wordt vooral verzorgd door de praktijkverpleegkundige, di?tist en eenmaal per jaar schuift de huisarts aan bij het jaarconsult. De huisartsen van Medi-Mere beoordelen altijd de contacten van de diabeteszorg aan het einde van de dag. Voor meer informatie verwijzen we graag naar ons Diabetes Ketenzorg programma.

Animaties