Actief B12

Een nieuwe test om vitamine B12 te bepalen

Een nieuwe methode om vitamine B12 te bepalen in bloed. De test wordt ?Actief-B12' genoemd en meet alléén de fractie van de B12 die in de cellen kan worden opgenomen. Vitamine B12 is in het bloed gebonden aan twee verschillende transporteiwitten: Haptocorrine en Transcobalamine II. Alleen B12 gebonden aan Transcobalamine II kan in de cellen worden opgenomen en is dus bruikbaar voor het lichaam. De gangbare test waarbij het totaal-B12 (serum-B12) wordt gemeten, maakt geen onderscheid tussen de beide vormen. De nieuwe test meet alléén de B12 gebonden aan Transcobalamine II. Dit complex wordt ook wel Holo-TC genoemd, of Actief-B12.

Gezonde waarde

Bij gezonde mensen ligt het percentage Actief-B12 tussen de 10% en 30% van het totaal B12. Bij personen met een B12 opnamestoornis blijkt dat deze verhouding anders ligt. Er is namelijk uit onderzoek gebleken dat de Actief-B12-waarde sneller daalt dan de totaal B12-waarde (serum-B12). Dat heeft tot gevolg dat de Actief-B12-waarde al te laag kan zijn, wanneer de totaal B12-waarde nog laag normaal is. Een tekort is op die manier eerder aan te tonen.

Actief B12 onder de 20

Met de Actief-B12-test kan er, bij personen met een B12-waarde tussen de 150 en 300 pmol/l, bij meer mensen een tekort worden aangetoond dan met de gewone B12-test. Een enkele keer komt het voor dat bij een totaal B12-waarde van 300 pmol/l de Actief-B12 al onder de 20 pmol/l is gezakt. Hoewel de test wel een verbetering is ten opzichte van de huidige totaal B12-test, is een nadeel dat de ondergrens van 20 pmol/l aan de lage kant is. De ondergrens is de laagste waarde die bij gezonde mensen is aangetroffen. Onderzoek laat zien dat wanneer men de grenswaarde op 36 pmol/l stelt, ca. 90 % van de patiënten met een werkelijk B12-tekort geïdentificeerd wordt. Maar ook wordt een aantal gezonde personen ten onrechte als ziek aangemerkt. Als gevolg van kleine genetische verschillen tussen personen kan de cellulaire behoefte aan B12 tussen personen verschillen. Deze kleine genetische verschillen zijn nog onvoldoende in kaart gebracht. Het verklaart waarom de ene persoon al bij een Actief-B12 waarde van 36 pmol/l klachten heeft en de andere niet.

Actief B12 tussen 20-36

Het is dus zo dat bij Actief-B12 waarden tussen de 20 en 36 pmol/l er een minimale kans bestaat dat er sprake is van een vitamine B12-tekort, zeker als u zich in de symptomen herkent. Een aanvullende test op methylmalonzuur kan de diagnose bevestigen indien methylmalonzuur verhoogd is. (een normale testuitslag kan een vitamine B12-tekort niet geheel uitsluiten: nl. aangenomen wordt dat een verhoging van methylmalonzuur zich in een later stadium van een ontwikkelend B12-tekort voordoet dan een dalende Actief-B12-waarde.) Wetenschappers die zich bezighouden met laboratoriumonderzoek zijn het er over eens dat er voor het vaststellen van een B12-tekort geen ?gouden standaard? bestaat en dat artsen hun diagnose niet alleen op laboratoriumonderzoek zouden moeten baseren. Men zou ook het klachtenpatroon van de patiënt hierbij in beschouwing moeten nemen. Wanneer er sprake is van een Actief-B12-waarde tussen de 20 en 36 - 40 pmol/l en een herkenbaar klachtenpatroon adviseren wij een test op methylmalonzuur in serum te laten uitvoeren. Een verhoogde methylmalonzuurwaarde kan de diagnose definitief bevestigen. Wanneer deze uitslag normaal is, verdient het aanbeveling om ?respons op de therapie? na te gaan om er achter te komen of een vitamine B12-tekort aan de orde is, om zo de kans op blijvende neurologische schade te beperken. De ondergrens van 20 pmol/l voor gezonde personen is nadrukkelijk niet van toepassing op kinderen. Actief-B12-waarden van gezonde kinderen zijn nog niet vastgesteld. Patiënten met een ernstig gestoorde nierfunctie kunnen B12-defici?nt zijn, terwijl ze Actief-B12 waarden rond de 60-70 pmol/l kunnen hebben. Voor deze groep patiënten is de test ongeschikt. De effecten van leverziekten, alcoholisme en kanker op de Actief-B12-waarden zijn nog niet onderzocht. 

Conclusie en Medi-Mere advies

De huisartsen van Medi-Mere stellen dat wanneer u een totaal B12-waarde heeft tussen de 150 en 300 pmol/l en  er symptomen zijn passend bij een vit B12 tekort, het zinvol kan zijn op Actief-B12 te laten testen.  

• Is deze waarde onder de 20 dan is er duidelijk sprake van een vit B12 defici?ntie.
• Is deze waarde tussen 20 en 36 dan dienen meerdere factoren te worden meegenomen bij de beoordeling en een methylmalonzuur test te overwogen worden.