HPV - Humaan Papillomavirus

Humaan papillomavirus (HPV) wordt overgedragen door seksueel contact. HPV is de veroorzaker van baarmoederhalskanker, genitale wratten en kan een rol spelen bij het ontstaan van andere vormen van kanker. Vaccinatie tegen HPV is sinds 2009 opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP) voor 12-jarige meisjes.

Wat is humaan papillomavirus?

Humaan papillomavirus (HPV) is een virus dat veel voorkomt en wordt overgedragen via seksueel contact. Er bestaan verschillende typen van het virus. Deze typen worden ingedeeld in de typen met hoog risico op het veroorzaken van kanker, de zogenaamde ?hoog-risico (hr) varianten? en de typen met laag risico, ?laag-risico (lr) ?varianten?. De meeste infecties met HPV gaan vanzelf weer over en je merkt meestal niets van deze infectie. Soms wordt het virus niet opgeruimd door het lichaam. Wanneer je besmet bent met een hr-variant van het virus kan, afhankelijk van de plaats van de besmetting, kanker ontstaan. Sommige lr-varianten van HPV veroorzaken genitale wratten.

Ziekteverschijnselen 

Vaak merk je niets van een besmetting met HPV. Mogelijke klachten zijn bloedingen tijdens/na seksueel contact en pijn en/of branderig gevoel in de vagina. Daarnaast kan HPV genitale wratten en kanker veroorzaken.

1. Genitale wratten. Genitale wratten worden voornamelijk veroorzaakt door de lr-HPV. De eerste verschijnselen zijn jeuk en irritatie bij de geslachtsorganen. Soms ontstaat er maar één wratje, maar bij andere personen ontstaan er veel wratten in een korte tijd. De kans dat wratten na behandeling terugkomen is groot.
2. Kanker. Twaalf hr-varianten van HPV kunnen kanker veroorzaken. De meest voorkomende vorm van kanker die door HPV wordt veroorzaakt is baarmoederhalskanker. Andere vormen zijn kanker in vagina, schaamlippen, anus, aan de penis, in de mondholte, in een gedeelte van de keel en in de slokdarm. Het virus verdwijnt bijna altijd binnen anderhalf jaar vanzelf weer uit het lichaam. Soms blijft het virus langer in het lichaam en kan dan kanker veroorzaken. Tussen besmetting met HPV en het ontstaan van kanker zit meestal 15 jaar of meer.

Besmetting en preventie

HPV wordt van mens op mens overgedragen door seksueel contact. Condooms verminderen de kans op besmetting, maar zelfs als je met condoom vrijt, kun je nog besmet raken met HPV. Zowel mannen als vrouwen kunnen het virus oplopen en doorgeven.  Preventie van een HPV-infectie kan door middel van vaccinatie. Sinds 2009 is in Nederland HPV-vaccinatie opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). In het jaar dat meisjes 13 jaar worden, worden ze uitgenodigd voor vaccinatie. In Nederland worden alle vrouwen tussen de 30 en de 60 jaar eens in de 5 jaar uitgenodigd om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dit is een onderzoek waarbij bij vrouwen een uitstrijkje wordt afgenomen. Meer informatie over de screening kunt u vinden bij het onderwerp bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker.

Hoe vaak komen humaan papillomavirus-infecties voor?

Ongeveer 80% van de seksueel actieve vrouwen krijgt in haar leven te maken met een HPV-infectie. Het grootste gedeelte van deze infecties worden door het lichaam opgeruimd. HPV kan verschillende soorten kanker veroorzaken. Nagenoeg alle baarmoederhalskankers worden veroorzaakt door HPV. Het aantal aan HPV-gerelateerde kankers per jaar is de laatste jaren licht gestegen. Genitale wratten worden veroorzaakt door HPV type 6 en 11. Het aantal genitale wratten gezien door soa-poli's bedroeg in 2012 2308. Het geschatte aantal diagnoses bij huisartsen een jaar eerder bedroeg 24.007. Er is een lichte stijging in het aantal gerapporteerde genitale wratten per jaar, zowel bij mannen als vrouwen.

Film over hoe krijg je Baarmoederhalskanker?